02.05.2025  14:00 - 18:30 

Lezingen met David Toop, Nele Möller, meLê yamomo, Claire Williams, Jana Winderen. Gemodereerd door Stoffel Debuysere. 

Registreer hier (gratis) 

Het lezingenprogramma van het festival bestaat uit een middag met vijf lezingen, gevolgd door een rondetafelgesprek dat de mogelijkheid biedt voor een discussie tussen de sprekers en het geïnteresseerde publiek. De lezingen behandelen een breed scala aan aspecten die verband houden met het thema van het festival, zoals reflecties over weer en klimaat, de relatie tussen mens en omgeving, luisteren, de rol van veldopnames in archieven en de onhoorbare energieën van elektromagnetische sferen. 

David Toop: Haunted Weather 

In 2004 publiceerde David Toop Haunted Weather: Music, Silence and Memory . Het idee van “haunted weather”, waarvan de schommelingen bijna bovennatuurlijk leken, fungeerde in het boek als een metafoor voor snelle veranderingen—vooral technologische—en de diepgaande effecten daarvan op geluid en luisteren, als auditieve echo’s van dergelijke verschuivingen. Sindsdien wordt het weer steeds meer opgejaagd door geesten en de kwaadaardige krachten van menselijke roekeloosheid. De turbulente en genadeloze extremen ervan vereisen reacties die afgestemd zijn op de krachten van het weer op microniveau, maar tegelijkertijd ook de macrokosmische macht ervan erkennen om ons allemaal te vernietigen. 

Nele Möller: Alarming Calls and Whispering Winds – About Hunting, Field Recording and Mimicry 

Deze lezing reflecteert op de multisensorische interactie en de inherente asymmetrische machtsverhouding die zowel in veldopnames als in jachtpraktijken aanwezig is. Ze onderzoekt opname- en luisterpraktijken door middel van imitatie, met name door het gebruik van ‘wildlokinstrumenten’. Wildlokinstrumenten kennen een millennia-oude traditie in verschillende culturen als middel om dieren dichter bij de jager te lokken en worden beschouwd als de eerste door mensen gebouwde instrumenten. Vanuit deze instrumenten stelt Möller de vraag of de actieve imitatie van de meer-dan-menselijke wereld de ethische vragen rondom jacht- en veldopnamepraktijken kan verlevendigen, en hoe deze instrumenten gebruikt kunnen worden om verder te gaan dan het misleiden van dieren—om af te stemmen op de resonanties van dierlijke stemmen, ritselende bladeren, fluisterende winden en het onvermijdelijke: ecologische ineenstorting. 

meLê yamomo: Tumrap susilaning gěndhing winor laguning lělagon [redux] 

Worden opgenomen stemmen, muziek en klankculturen die in musea en archieven in Europa zijn opgeslagen, slechts in ballingschap bewaard, wachtend op hun terugkeer naar hun gemeenschappen? Mediascholar Jonathan Sterne (2003) noemt geluidsmedia ‘resonerende graven’ waarin de stemmen van de doden verblijven. meLê yamomo (2021) stelt dat geluidsarchieven begraafplaatsen zijn van overleden klanken—losgekoppeld van de gemeenschappen die ze via collectief geheugen levend houden. Kunnen we deze geluiden herleven door ze opnieuw te verbinden met de brongemeenschappen? En als we dat doen, kan het archief dan terugspreken? In deze lezing-performance gaat meLê yamomo in gesprek met historische geluidsdocumenten en opnames uit Zuidoost-Azië die “in ballingschap” zijn in archieven in Berlijn en Amsterdam. Daarbij wordt de vraag gesteld of de geluidsarchieven kunnen terugspreken. Gesprekken met Sri Margana en Amabilita Celessya Shafaswara worden verweven in de lezing, met artistieke en productionele steun van Jay Yamomo, Rafaga Svara en Yiping Tian. 

Claire Williams: Dowsing in Wirelessness 

Westerse media-archeologie werd beïnvloed door de praktijken van mediums die de onzichtbare ethers onderzochten, samenwerkten en nieuwe manieren uitvonden om draadloos te communiceren. In het midden van de 19e en 20e eeuw werden lichaam, vloeistoffen, elektriciteit, ambacht, elektromagnetisme, radio, occulte energieën en experimentele wetenschap gebruikt om contact te maken met het kosmische, menselijke en niet-menselijke entiteiten, het vreemde en het onbekende. Claire Williams zal toelichten hoe deze discrete, ongefilterde energieën zich begonnen te manifesteren in het sonische domein, waarbij ze door middel van luisteren buitenaardse verbeeldingen en relaties uitnodigden. 

Jana Winderen: Being in the Weather, from Different Perspectives 

Jana Winderen deelt verhalen over haar ervaringen met luisteren en opnemen in verschillende buitenomgevingen. Ze vertelt over haar ontmoetingen met baardrobben en walrussen op zee, tijgerbaarzen in tropische wateren, bootsmannetjes diep in het bos en de vleermuizen, herten en dassen in haar studio. 

BIO’S 

David Toop is muzikant, schrijver en curator met zes decennia ervaring in geluid, muziek en luisterpraktijken. Hij heeft negen boeken gepubliceerd, waaronder Ocean of Sound , Into the Maelstrom en Two-Headed Doctor , evenals talrijke solo- en samenwerkingsalbums. Tentoonstellingen en evenementen die hij heeft gecureerd, omvatten onder andere het Music/Context Festival of Environmental Music (1978) en Sonic Boom (2000). 

Nele Möller is kunstenaar en PhD-onderzoeker aan LUCA/KU Leuven. In haar praktijk, die sterk onderzoeksmatig is, richt ze zich op akoestische ecologieën, milieu-historieën en intersubjectieve relaties tussen mensen en andere wezens. Haar onderzoeksproject The Forest Echoes Back draait om de ontwikkeling en ecologische impact van de sparrenmonocultuur in het Thüringer Woud in Duitsland, waarbij veldopnames, live-audio-streaming, luisteren en imitatie als centrale methodes worden gebruikt. 

meLê yamomo is assistent-Professor in New Dramaturgies, Media Cultures, Artistic Research en Decoloniality aan de Universiteit van Amsterdam, lid van de Amsterdam Young Academy en auteur van Sounding Modernities (Palgrave Macmillan, 2018). Hij was projectleider van het EU-JPICH-project Decolonizing Southeast Asian Archives (DeCoSEAS) en het project Sonic Entanglements van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). meLê is de vierde winnaar van de Open Ear Award en een van de 2020 KNAW Early Career Awardee s van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Hij is ook resident artist bij Theater Ballhaus Naunynstrasse. In zijn werk als artist-scholar behandelt meLê de thema’s van sonische migraties, queer esthetiek en post/de-koloniale acoustemologieën. 

De kunstwerken van Claire Williams hebben de vorm van gevlochten antennes, glazen sculpturen gevuld met plasma of apparaten die het onzichtbare waarnemen. Gegevens van radiotelescopen en scanners materialiseren zich in gebreide structuren, geluidsvibraties of door middel van lichtgevend plasma. Ze beeldhouwt haar elektronische componenten om de elektromagnetische bewegingen van het kosmos zichtbaar te maken, via onze magnetosfeer, naar radiogolven die onze terrestrische omgeving doorkruisen of die afkomstig zijn van onze lichamen en psychische activiteit. Momenteel verkent ze in een duo, « The Æthers », die praktijken van het onzichtbare verzamelt en heractiveert, gevonden in de archieven van experimentele en occulte wetenschappen uit de 19e en 20e eeuw. 

Jana Winderen is een kunstenaar uit Noorwegen met een achtergrond in wiskunde, scheikunde en visecologie. Haar werk richt zich vooral op geluidsomgevingen en op wezens die voor mensen moeilijk toegankelijk zijn, zowel fysiek als auditief – diep onder water, binnenin ijs of in frequentiegebieden die niet hoorbaar zijn voor het menselijk oor. Haar activiteiten omvatten locatie-specifieke en ruimtelijke geluidsinstallaties en concerten, die internationaal zijn tentoongesteld en uitgevoerd in grote instellingen en openbare ruimtes. Haar recente werk omvat The River in de Jerwood Gallery, Natural History Museum in Londen, Absent Voices in Haus der Kunst, München, The Art of Listening: Underwater in het Lenfest Center for the Arts, Columbia University, New York, onder andere. Jana Winderen wordt uitgegeven door Touch Music/Fairwood Music UK Ltd. Deze lezing wordt ondersteund door Office for Contemporary Art Norway. 

Stoffel Debuysere is curator cinema en audiovisuele kunsten. Hij cureert voor het Courtisane platform voor film en audiovisuele kunsten en doceert filmkritische studies aan de KASK Hogeschool voor de Kunsten in Gent, waar hij in 2017 een doctoraat behaalde met het project Figures of Dissent – Cinema of Politics, Politics of Cinema . Debuysere woont in Brussel en organiseert verschillende film- en geluidsprogramma’s en bijhorende discursieve evenementen in samenwerking met tal van organisaties en instellingen in België en in het buitenland. Zijn huidige onderzoek richt zich op de politiek van de soundtrack.